SZASZŁYK, CZYLI ORMIAŃSKI HOROWAC - ARMENIAN SHASHLIK

Ormiański horowac to majstersztyk, którym mężczyźni udowadniają kobietom, jakimi doskonałymi kucharzami są kiedy już zniżą się do poziomu kuchni. Mężczyźni bardzo aktywnie uczestniczą w przygotowaniu tego popularnego dania. Angażują się w zakupy i cały proces grillowania. Dopiero wtedy kobiety doceniają, jak cudownie było mieć kuchenną autonomię...;)

Szaszłyk w wersji restauracyjnej (fot. Agnieszka Błażek)

Będąc w Wanadzor (nie chcę generalizować do całej Armenii) odniosłam wrażenie, że jada się wyłącznie szaszłyk. Szaszłyk serwuje się przez cały rok. Latem, kiedy temperatura jest nie do zniesienia, przygotowuje się go po godzinie 17, tak by żar nie dawał się zbytnio we znaki. Zimą natomiast, należy zdążyć przed zmierzchem, więc najlepszą porą jest 2-3 po południu.

Mięso do szaszłyka nie może być przypadkowe. Grilluje się świninę, wołowinę, a szczególnie smakowita jest jagnięcina. Obowiązkowo muszą być to kawałki mięsa z kością, co ułatwia późniejsze jedzenie. Mięso trzeba dokładnie umyć, doprawić solą, pieprzem i przełożyć cebulą - żadnych kucharków i gotowych przypraw do grilla! Tak przygotowane musi poleżeć kilka godzin. 

W przeciwieństwie do innych szaszłyków, te ormiańskie przygotowuje się oddzielnie warzywne i mięsne. Zarówno warzywa, jak i mięso, nabija się na długie metalowe miecze do grillowania, które wielkością i wyglądem znacznie odbiegają od naszych nędznych drewnianych patyczków, którymi co najwyżej można sobie oko wykłóć. 

Najpierw w całości na ogniu piecze się warzywa. Do grillowania idealnie nadają się średniej wielkości twarde pomidory, duże i mięsiste bakłażany, bułgarska papryka, sucha i twarda cebula. Dobrze podpieczone warzywa ściąga się z grilla, obiera ze skórki i wkłada do foliowej siatki, żeby odparowały i zmiękły. 

Grillowane warzywa

W tym czasie, na grillu, na którym ogień powinien już zamienić się w żar, ląduje mięso, które co jakiś czas powinno się spryskiwać wodą lub wytrawnym winem. Kiedy mięso się dopiecze, to ormiański stół zapewnie już ugina się pod ciężarem serów, warzyw, zielenizny, owoców i innych zakąsek. 

Grillowane mięso 

Obowiązkowy jest oczywiście lawasz, w który zawija się kawałki szaszłyka z kością. Uwaga! Mięsa się nie kroi, bo przez to traci się całą przyjemność z jedzenia. Tutaj najlepszym sprzymierzeńcem są palce. No i obowiązkowo wódka, bo przecież kilka toastów przy szaszłykach nikomu nie zaszkodzi, a i wręcz przeciwnie...

Horowac w lawaszu

Armenian "horowac" is a masterpiece by which men prove women, that they are excellent cooks when they descends to the level of kitchen. Men actively involve in the preparation of this popular dish. They engage in the whole process of shopping and food making. Only then, women appreciate how wonderful it was to have a kitchen autonomy ...;)
Being in Vanadzor (I do not want to generalize to the whole Armenia), I got the impression that people eat only shashlik. Shashlik is served throughout the year. In the summer, when the temperature is terrible, it is prepared after 5 o'clock, to avoid high temperatures. In winter, you should make it before the sunset, so the best time is 2-3 in the afternoon.
Meat for the shashlik can not be accidental. You can grill pork, beef, and lamb - which is especially tasty. Pieces of meat should have bones, thanks to which it will be easier to eat it. Wash your meat, add salt, pepper and put onions - no other ready grill species! Prepared in that way, meat must lie for a few hours.
Armenian prepare vegetables and meat for shashlik separately. Both vegetables and meat, are stuffed on a long metal swords for grill, which in size and appearance significantly differ from our miserable wooden sticks, with which you can at least wrangled your eye out.
First, are baked whole vegetables. Ideal for grilling are medium-sized firm tomatoes, large and fleshy eggplant, Bulgarian pepper, dry onion. Well backed vegetables pull off the grill and take off the peel. 
Now, on the grill, where the fire should already turns into embers, lands meat, which from time to time should be sprayed with water or dry wine. When the meat is well backed, Armenian table is probably already provided with  cheese, vegetables, greens, fruits and other delicacies.
Lavash is of course mandatory, because using it you wrap shashlik with bone pieces. Note! Do not cut the meat because you will lost all the pleasure of eating. Your fingers are the best for this dish...and vodka, because several toasts with shashlik never hurt anyone...